İnsan ilişkilerinde ustalaşmak - 31. hafta bülteni

Merhaba; 31. Hafta bülteni ile birlikteyiz. Bu hafta insan ilişkilerinde ustalaşmanın yöntemlerinden bahsettim. Eşiniz/sevgiliniz, patronunuz, çocuğunuz veya arkadaşlarınız, onlarla aynı dili kullanırsanız daha verimli ilişkiler kurabilirsiniz. Umarım keyifle okur ve üzerinde düşünürsünüz.

 

İnsan ilişkilerinde başarılı olmanın anahtarı değerler ve meta programlar hakkında bilgi sahibi olmaktan ve bu bilgiyi ilişkilerde kullanmaktan geçer.

Değerler, neyin bizim için önemli olduğunu gösteren kişiye özgü temel inançlardır. Bir veya iki kelime ile ifade edilirler, pozitiftirler ve özümüzde yer alırlar. Kendimizin veya bir başkasının değerlerini keşfetmek demek çok basit olarak nelerin önemli olduğunu anlamak, ihtiyaçların farkına varmaktır.

Değerler, koçluk çalışmalarının da temelinde yer alırlar. Bazı soru, yöntem ve tekniklerle bir veya iki seansta kişinin temel değerleri ortaya çıkarılabilir. Değerler saptandıktan sonra arzu edilirse bunların önem derecesine göre bir sıralaması da yapılabilir. Örnek olarak; adalet, huzur, güven, sevgi, özgürlük gibi.

Değerler; motivasyon ve harekete geçme konusunda da kilit rol oynarlar. Eylem adımları değerlere uygun şekilde belirlenirse gerçekleştirilmeleri çok daha kolay olur.

İnsanlar değerlerine uygun bir yaşam sürdürdüklerinde çok daha mutlu ve huzurlu olurlar. Karşınızdaki insanın temel değerlerini bilip ona uygun yaklaşımlarda bulunursanız ilişkileriniz çok daha keyifli ve güzel bir hal alır.

Eğer ilişkide olduğunuz bir insan size göre yapmaması gereken şeyler yapıyor ve bu ona ve ilişkinize zarar veriyorsa, ona yaptığı şeyin temel değerleriyle ne ölçüde uyuştuğunu göstermenin bir yolunu bulun. Eğer uyumsuzluk varsa davranışlarını değiştirmeyi kabul edecektir.

Değerler bir insanın nasıl düşündüğünü gösteren en önemli araçlardır. İnsanlarla etkin iletişim ve verimli ilişkiler kurmak ve sürdürmek için onların değerlerini ve bunların sıralamasını bilmek büyük yarar sağlar.

Diyelim ki değerler sıralamanızın birinci sırasında adalet yer alıyor ve sizin görüşünüze göre çalıştığınız şirkette adaletsiz uygulamalar çok fazla. Bu durumda bu şirkette çalışarak mutlu olmanız çok zordur.

Benzer şekilde en önemi değeriniz huzur ise, çok çalışarak ailenize az vakit ayırdığınız için kendinizi huzursuz hissediyorsanız mutluluk kaçar siz kovalarsınız.

İlk sıradaki değeri özgürlük olan birisine her istediğini verseniz ama kendini özgür hissetmezse hiçbir anlamı olmayacaktır.

Çocuğunuz ders çalışmıyor mu? En önem verdiği değeri özgürlük olsun. “Bak kızım derslerini bitirdikten sonra istediğin kadar bisiklete binip özgürce dolaşabilirsin” cümlesi çok işe yarayabilir.

Çalışanınızdan bir türlü verim alamıyor musunuz? En önem verdiği değeri adalet olsun. “Daha iyi sonuçlara imza atman daha adaletli bir çalışma ortamının oluşmasına katkıda bulunabilir” cümlesini kullanın.

Sevgilinizin en önemli değeri huzur olsun. “Sana aldığım bu çiçekler bana birlikte geçirdiğimiz ve geçireceğimiz huzurlu günleri anımsatıyor” notuyla bir çiçek gönderin.

En az değerler kadar önemli olan bir başka konu ise meta programlardır. Meta programlar davranış modelleri olarak da adlandırılır. Bir bilgisayarın içindeki programlar gibi sizin içinizde yer alan ve otomatik tepkilerinizi oluşturan/kontrol eden programlardır.

Benim görüşüme göre meta programlardan 5 tanesi özellikle önemli ve incelenmeli.

İyimserlik / Kötümserlik

Hareket odaklı / Düşünce Odaklı

Benzerlikten hoşlanan / Farklılıktan Hoşlanan

Ben bilirim / Diğerleri daha iyi bilir

Kuralcı / Seçenekler Ne?

Karşımızdaki insanı yöneten davranış modellerini bilip ona uygun  davranmak bir ilişkiyi yönlendirmemiz için kilit faktördür.

Ben iflah olmaz bir iyimserim. Bana bir şey yaptırmak istiyorsanız beni yapacağımız şeyin sonunda bizi çok güzel bir şeylerin beklediğine ikna etmeniz lazım. Şunu yapmazsan şöyle bir felaketle karşılaşırsın demeniz çoğu zaman benim için bir anlam ifade etmeyecektir.

Bazı insanlar bardağın boş tarafını görmeye, diğerleri ise dolu tarafını görmeye meyillidir. Bir yazı yazar ve yayınlarım, bazı insanlar bayılır, bazıları beğenmez. Bir fıkra anlatırsınız, arkadaşlarınızdan birisi kasıklarını tutarak gülmeye başlar, diğeri mimiksiz şekilde oturur. Toplantıda bir konuşma yaparsınız, salonun yarısı çılgınca alkışlar, diğer yarısı etkilenmemiştir. Herkesin meta programları ve bunlara bağlı olarak reaksiyonları farklıdır.

Bir satıcı olduğunuzu düşünün, araba satıyorsunuz, araba almak için gelen kişinin benzerlik yapısında birisi olduğunu fark ederseniz satacağınız arabanın eski arabasıyla olan benzerliklerini anlatarak başlamalısınız, sonra da yeni modelin daha güvenli olduğunu ve daha az yakıt tükettiğini söyleyebilirsiniz.

Diğer yandan; bir farklılık insanı ile karşı karşıyaysanız bu strateji hiçbir işe yaramayacaktır.

Uç noktada ben bilirimci yapıdaki kişiler için diğerlerinin fikrinin çoğu zaman hiçbir önemi yoktur. Diğer insanların olumlu deneyimlerini sabaha kadar anlatsanız bir işe yaramayabilir.Referanslarınızla ilgilenmeyecektir.

Dış referans çerçevesine sahip insanlar ise (uç noktada bir “diğerleri daha iyi bilir”ci) genellikle başkaları tarafından takdir edilmeyi önemserler. Bu tip çalışanlarınız var ise, yaptıkları işlerin farkında olduğunuzu ve takdir ettiğinizi göstermeniz performanslarında önemli bir fark yaratır.

Bu hafta ilişkide bulunduğunuz ve sizin için önemli olan insanları değerleri ve meta programları açısından gözlemleyip ilişkinizi farklı bir boyuta taşıyabilirsiniz.

Herhangi bir sorunuz olursa bana mert.cuhadaroglu@gmail.com adresinden ulaşabilirsiniz. Sevgiler.